Zabezpieczenie kredytu, zwłaszcza hipotecznego, którego rolę pełni ubezpieczenie na życie, jest obecnie w zasadzie standardem. Oczywiście nie jest to jedyne możliwe rozwiązanie, ale w praktyce jest najprostsze i najbardziej dostępne. Musimy mieć jednak pewność, że nasze zabezpieczenie kredytu będzie na pewno skuteczne, a o to musimy zadbać sami osobiście.
Jeśli nie polisa na życie z cesją na bank, to co?
Rozwinięta gospodarka nie funkcjonuje bez instytucji pożyczkowych i produkty te wraz z rozmaitymi towarzyszącymi im narzędziami prawnymi rozwijane są od pokoleń. Zabezpieczenie kredytu hipotecznego i konsumenckiego może mieć różne postaci i jeśli zastanawiamy się, czy polisa z cesją zakładającą przelew wierzytelności to najlepsze wyjście, rzućmy okiem na pozostałe formy zabezpieczenia.
Typowe formy zabezpieczenia spłaty kredytu
Do najbardziej oczywistych sposobów należy poręczenie cywilne na mocy umowy poręczenia. Takie zabezpieczenie kredytu ma charakter osobisty, a więc poręczyciel (osoba fizyczna, prawna, lub jednostka organizacyjna) odpowiada całym swoim majątkiem. Można wskazać konkretną kwotę/część długu, za jaki odpowiadamy, domyślnie bierzemy na siebie cały.
Poręczenie to może być terminowe lub bezterminowe. Oczywiście zdolność kredytowa poręczyciela jest oceniania i nie każdy się do takiej roli nadaje. W przypadku młodych kredytobiorców niedarzonych jeszcze przez banki zaufaniem, ale mogących liczyć na wiarygodnych dla banku poręczycieli zapewne nadal jest to wyjście.
Jakie jeszcze mamy możliwości zabezpieczenia spłaty kredytu?
Weksel to jedna z najstarszych form, poprzez które realizowane jest zabezpieczenie spłaty kredytu. Jeszcze nie tak dawno banki powszechnie żądały weksla in blanco. Zawiera on jedynie podpis wystawcy weksla (bez terminu płatności czy sumy wekslowej). To dla nich bardzo wygodne rozwiązanie, bo pozwala uzyskać tytuł egzekucyjny, a więc dochodzić zaspokojenia swoich roszczeń w bardzo krótkim czasie.
Awal, czyli poręczenie wekslowe, to zabezpieczenie kredytu w formie weksla przez osobę trzecią. Poręczenie wekslowe może dotyczyć określonej kwoty.
Wreszcie, osobną formą jest umowa przystąpienia do długu kredytowego. Za zapewnienie bankowi zwrotu należności odpowiadamy wówczas solidarnie wraz z dotychczasowym dłużnikiem.
Nie wszystkie zabezpieczenia kredytu będą w naszym zasięgu
Wyżej wymienione formy zabezpieczenia kredytu — poza wekslem wystawiamy przez dłużnika — mają jedną główną słabość — wymagają udziału kolejnej osoby gotowej odpowiadać za dług.
Dług w dodatku bardzo duży, jako że omawiamy przede wszystkim zabezpieczenie spłaty kredytu hipotecznego. Co jeśli nie mamy nikogo gotowego do tego, by wejść taką rolę? Odpowiedzią w niektórych przypadkach może być rzeczowe zabezpieczenie kredytu.
Możemy jako zabezpieczenie kredytu oddać jakieś mienie odpowiedniej wartości pod zastaw ogólny — np. inną nieruchomość, ale nie tylko. Duże możliwości zabezpieczenia mienia ruchomego daje zastaw rejestrowy, pozwalający przy tym na dalsze korzystanie z niego.
Rzeczowe zabezpieczenie kredytu, tak jak i pozostałe formy, powinno zaspokajać możliwości skutecznej windykacji należności w momencie braku spłaty pojedynczego zobowiązania.
Niestety, znowu — większość właśnie po to bierze na siebie konieczność spłaty kredytu, by jakiegokolwiek mienia stać się dopiero właścicielami. Polisa na życie jako zabezpieczenie kredytu daje nam więc pewną samodzielność.
Polisa na życie jako zabezpieczenie kredytu
Zgodnie z Ustawą dnia 23 marca 2017 r. o kredycie hipotecznym oraz o nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami bank ma obowiązek poinformować nas o możliwości wzięcia kredytu bez polisy (nie może zmusić nas do wyboru konkretnej).
W myśl jej zapisów (art. 9) zawarcia lub posiadania umowy ubezpieczenia lub przelewu
wierzytelności z niej wymagać jednak może informując uprzednio o warunkach, jakie taka polisa jako zabezpieczenie kredytu musi spełniać. I z tego uprawnienia korzysta się dziś szeroko.
Gdy otrzymamy promesę kredytową, znajdziemy tam wymagania zarówno dotyczące ubezpieczenia lokalu, jak i polisy na życie, która będzie pełniła rolę naszego zabezpieczenia kredytu.
Wytyczne te mogą być dość liczne. Poza oczywistymi rzeczami, jak wysokość sumy ubezpieczenia i konieczność ustanowienia cesji na bank, mogą dotyczyć warunków konkretnego produktu czy wiarygodności podmiotu go oferującego. Kredytobiorca składa bankowi zabezpieczenie kredytu w postaci produktu spełniającego te warunki i bank nie może już sprawiać kłopotów.
Przykładowa oferta ubezpieczenia spłaty kredytu
Upowszechnienie się ubezpieczeń na życie w roli zabezpieczenia spłaty kredytu zaowocowało pojawieniem się ofert umożliwiających optymalizowanie kosztu ochrony. Niezbędna suma ubezpieczenia będzie wszak coraz bardziej maleć, więc nie ma konieczności odprowadzania składki właściwej sumie odpowiadającej wartości całego zobowiązania.
Mamy więc ubezpieczenia spłaty kredytu z sumą malejącą według ustalonego harmonogramu, albo wręcz ściśle przypisane do kredytu, w których składka obliczana jest na bieżąco na podstawie bieżącego salda zadłużenia, malejącego przecież na skutek spłaty kredytu.
Typowym przykładem takiego zabezpieczenia kredytu jest dostępne w jednym z banków ubezpieczenie Nationale Nederlanden Opcja Życie Plus mogące stanowić zabezpieczenie kredytu o wartości nawet 700 tys. zł.
Maksymalny wiek ubezpieczonego wynosi tu 50 lat. Składka ubezpieczeniowa na życie wynosi 0,035% aktualnego zadłużenia. To prosty produkt o typowych, niezbyt licznych wyłączeniach.
Nationale Nederlanden dodatkowo proponuje jeszcze Bezpieczny Kredyt — Ochrona z Nationale-Nederlanden oraz Prosta Ochrona. Te umowy pozwolą nam ubezpieczyć się od dodatkowych ryzyk, takich jak utrata pracy albo pobyt w szpitalu w wyniku nieszczęśliwego wypadku bądź czasowa niezdolność do pracy. Ochrona spłaty kredytu w Nationale Nederlanden pozwala na przecięcie nawet 48 rat w całym okresie ubezpieczenia.
Oczywiście to tylko jedno z rozwiązań. Równie dobrze wybierając zabezpieczenie kredytu hipotecznego, możemy sięgnąć po klasyczną polisę na życie z możliwością rozbudowy o dodatkowe umowy podług potrzeb całej rodziny. Taką jak np. Nationale Nederlanden Sposób na Przyszłość czy Ochrona Jutra. Wymagania banków zwykle dają sporą swobodę. Rzecz w tym, że musimy mieć też swoje własne!
O skuteczne zabezpieczenie spłaty kredytu hipotecznego musimy zadbać sami
Nawet szczegółowe wymagania banku, jakim podlegać musi zabezpieczenie kredytu, nigdy nie zagwarantują mu w stu procentach, że dług zostanie zwrócony. Życie pisze przecież najrozmaitsze scenariusze. W skali całej jego działalności wystarczy jednak, że ryzyko kłopotów zostanie zminimalizowane.
Jednak dla nas i naszej rodziny ten jeden problematyczny kredyt — nasz kredyt — może okazać się nie lada kłopotem. I to nam samym powinno zależeć na tym, by zabezpieczenie kredytu w postaci umowy ubezpieczenia na pewno było skuteczne. Bank nie jest wszechwiedzący i nie musi być — jego procedury służą, powtórzmy, zminimalizowaniu ryzyka. A są kwestie, które tylko my sami możemy i powinniśmy analizować.
Przejdźmy wreszcie do sedna: żadne ubezpieczenie na życie, które wykorzystamy jako zabezpieczenie kredytu, nie chroni bezwarunkowo. Oczywiście te produkty, które możemy wykorzystać jako zabezpieczenie kredytu, są generalnie podobne; ich warunki podlegają temu samemu prawu i nie ma tam zuchwałych pułapek. Ale, tak czy inaczej, należy je dobrze poznać. To będzie umowa, która pozostanie z nami na wiele lat tak jak i sam kredyt!
Wszystkie zabezpieczenia kredytu w postaci polis mają ograniczenia
Nawet proste ryzyko śmierci jest obwarowane wyłączeniami, a te bardziej złożone, zwłaszcza zdrowotne, tym bardziej. Jeżeli do naszego trybu życia należą przeszkody, z których nie chcemy rezygnować, np. określone aktywności sportowe potrzebne będzie inne zabezpieczenie kredytu. Ewentualnie inne, dodatkowe ubezpieczenie (np. na czas konkretnego wyjazdu), które wypełni tę lukę.
Jakikolwiek produkt miałby nam posłużyć jako zabezpieczenie kredytu, wielu barier i tak nie ominiemy. Ograniczenia ochrony ubezpieczeniowej z jednej strony chronią przed nadużyciami, z drugiej redukują ryzyko ze strony ubezpieczyciela — co jednak jest także w naszym interesie, bo przekłada się na korzystną wysokość składki.
Jak łatwo zauważyć, nie ma takiego zabezpieczenia kredytu, które pozwala jedynie go spłacać i poza tym o nim zapomnieć. Właściwie dobrana polisa na życie sprawi jednak, że nie będzie to poważnym kłopotem i wystarczy postępować w sposób elementarnie odpowiedzialny, by nie postawić siebie i rodziny w nader trudnej sytuacji.
